Geplaatst op
In de vroege twintigste eeuw ontstond de nieuwe zakelijkheid. Deze stijl was een reactie op het expressionisme, dat vooral uitging van de expressie van emoties via artistieke media als muziek of beeldende kunst. De nieuwe zakelijkheid daarentegen zoekt een emotieloze, eenvoudige vormtaal. In deze stijl vinden veel alledaagse dingen van nu hun oorsprong, zoals stalen meubels, roestvrijstalen bestek en hoge gebouwen met grote ramen. In deze blog lees je over deze Nederlandse ontwerper.
Gispen meubels
In de meubels van Willem Hendrik Gispen zien we de ideeën van de nieuwe zakelijkheid terugkomen: eenvoudige vormen, moderne materialen als glas en roetsvrijstaal. Het uiterlijk van het ontwerp moest dienend zijn, de functie van het meubelstuk stond voorop. Dat is precies wat de nieuwe zakelijkheid inhield. Latere ontwerpen van zijn hand vertrokken vanuit de kleurenpsychologie, die er vanuit gaat dat kleuren mensen op verschillende manieren beïnvloeden. Zo zou de kleur geel de connotaties van geluk en plezier oproepen terwijl rood staat voor kracht, warmte en gevaar. Een bekende stoel van Gispen is de achterpootloze stoel waar bij een L-vorm poot gebruikt wordt om het gewicht naar achteren op te vangen. Deze was onder andere rood uitgevoerd. Het is oer-Hollands design.
Erfgoed
Het werk van Gispen is langzamerhand Nederlands erfgoed geworden en wordt gecategoriseerd door Stichting Gispen Collectie. Dit is het kenniscentrum over de ontwerpen van Gispen en de geschiedenis van het bedrijf. Deze stichting helpt tevens om er achter te komen of een meubelstuk of bijvoorbeeld een bureaulamp, een echte Gispen is. Daarvoor hebben zij een database aangelegd waarin eigenaren van vermeende ontwerpen van Gispen kunnen checken of hun eigendom echt is.
Nieuwe ontwerpen
Natuurlijk is het erfgoed van Gispen belangrijk. Veel mensen genieten van deze oude ontwerpen, die overigens door hun tijdeloze design heel eigentijds overkomen. Net zo belangrijk is het feit dat Gispen ook vandaag nog minimalistische ontwerpen maakt, precies wat ook de smaak van tegenwoordig is. Gispen bestaat al honderd jaar en weet nog steeds kwaliteit te bieden. Het bedrijf handelt met een hedendaags ecologisch bewustzijn, waarbij het haar ontwerpen zo maakt, dat ze aanpasbaar zijn aan de veranderende wensen van de klant. Dit is in een zakelijke setting geen overbodige luxe. In het modulaire ontwerp van meubels is rekening gehouden met retour van materiaal en hergebruik. Het kan zo zijn dat een tafel bijvoorbeeld kleiner gemaakt wordt en dat er materiaal overblijft. Dit materiaal kan dan retour. ‘In de toekomst bestaat er geen afval meer, slechts grondstof,’ dit is wat Gispen in het jaar 2025 gerealiseerd wil hebben.
Conclusie
De nieuwe zakelijkheid heeft in de persoon van Willem Hendrik Gispen een sterke vertegenwoordiger gekregen. Veel modern design wat we nu als normaal ervaren, hebben we te danken aan ontwerpers als Gispen, die met moderne materialen en in een eenvoudige vormtaal gingen werken. Zonder het werk van de ontwerpers van de Nieuwe Zakelijkheid zouden de stijlen zoals de industriële stijl, die tegenwoordig zo populair is, waarschijnlijk niet hebben bestaan. De ontwerpen van Gispen zijn erfgoed geworden, maar het bedrijf blijft innoveren met het oog op de toekomst.